Cải thiện tốc độ website: hướng dẫn toàn diện

[Nhật Quang]

Tốc độ tải trang ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm người dùng và thứ hạng trên Google. Bài viết tổng hợp 13 bước thực tế để đo đạc và tối ưu hiệu suất website, từ TTFB, LCP đến cache và tối ưu ảnh.

Hiểu về hiệu suất website và cách đo​

Website performance là cách đo tốc độ trang web — quan trọng nhất là thời gian để nội dung chính xuất hiện. Các chỉ số như First Contentful Paint, Speed Index hay đặc biệt là Largest Contentful Paint (LCP) cho biết người dùng thấy nội dung chính nhanh đến đâu.

TTFB và phản hồi từ server​

Bước đầu là HTML tải về từ server: nếu Time to First Byte (TTFB) cao, các tài nguyên khác không thể bắt đầu tải. Kiểm tra backend để tìm nguyên nhân chậm, profiling code, hoặc dùng CDN để rút ngắn khoảng cách địa lý và tận dụng cache biên.

Giảm tài nguyên chặn render​

CSS và một số script chặn việc hiển thị trang. Đặt attribute defer cho script không cần chạy ngay, tối giản CSS chặn render và tránh dùng @import khiến trình duyệt phải tải thêm stylesheet trước khi biết cần gì.

Tối ưu Largest Contentful Paint (LCP)​

LCP thường là ảnh lớn hoặc khối văn bản. Xác định phần tử LCP bằng công cụ đo và ưu tiên tối ưu cho nó: nén ảnh, dùng định dạng hiện đại (WebP/AVIF), giảm kích thước và phục vụ qua CDN.

Ưu tiên tải tài nguyên quan trọng​

Trình duyệt phân cấp ưu tiên request; đôi khi ảnh LCP bị tải ở mức ưu tiên thấp. Nếu ảnh quan trọng, thêm fetchpriority="high" vào thẻ để bắt đầu tải sớm hơn và cải thiện LCP.

Lazy-load và tránh tải thừa​

Dùng loading="lazy" cho ảnh dưới màn hình đầu để tránh tải không cần thiết. Nhưng cẩn thận không lazy-load ảnh LCP.

Giải quyết chuỗi request tuần tự​

Chuỗi request mà tài nguyên này phụ thuộc tài nguyên kia (ví dụ CSS import) khiến việc hiển thị bị trì hoãn. Tốt nhất là trigger các request quan trọng trực tiếp từ HTML để giảm độ trễ.

Phông chữ web và hiển thị chữ​

Web font có thể chặn hoặc làm trễ render chữ. Preload 2–3 font quan trọng nhất, tránh preload quá nhiều font hoặc file quá lớn (>100KB) vì sẽ làm chậm các tài nguyên khác.

JavaScript, CPU và hydration​

Việc xử lý JavaScript nặng (hydation, tính toán) có thể chặn CPU và làm chậm render. Hoãn (defer), chia nhỏ code (code-splitting), hoặc dùng server-side rendering để giảm công việc trên trình duyệt.

Giảm kích thước file và nén​

Rút gọn, minify CSS/JS/HTML, loại bỏ Base64 embed lớn, và phục vụ file nén (gzip/BR) để giảm thời gian tải. Kiểm tra phân tích kích thước để xác định file lớn gây tắc nghẽn.

Thiết lập cache hiệu quả​

Đặt cache-control hợp lý để trình duyệt lưu các tài nguyên tĩnh (có thể lên tới 1 năm cho assets có tên phiên bản). Lượt tải thứ hai sẽ tận dụng cache và rất nhanh.

Back/forward cache và điều hướng​

Đảm bảo trang không ngăn trình duyệt lưu vào back/forward cache (ví dụ tránh header cache-control: no-store) để thao tác lùi/tiến nhanh hơn.

Prefetch, prerender và speculation rules​

Sử dụng prefetch/prerender hoặc speculation rules để dự đoán hành vi người dùng và chuẩn bị tài nguyên cho điều hướng tiếp theo (ví dụ prerender trang đăng nhập khi người dùng hover vào link).

Giám sát và duy trì hiệu suất​

Sau khi tối ưu, cần theo dõi liên tục với công cụ giám sát hiệu suất (synthetic tests và real user monitoring). Thiết lập cảnh báo khi có suy giảm và so sánh các chỉ số Core Web Vitals theo thời gian.

Kết luận​

Tối ưu hiệu suất là kết hợp nhiều bước: giảm TTFB, tối ưu ảnh và font, tránh tài nguyên chặn render, giảm công việc CPU và thiết lập cache tốt. Bắt đầu bằng đo lường, thử các thay đổi, rồi giám sát để duy trì trải nghiệm nhanh cho người dùng.

Nguồn: https://www.debugbear.com/blog/improve-website-performance