Lighthouse là gì và tại sao kết quả thay đổi

[Nhật Quang]

Lighthouse là công cụ mã nguồn mở của Google để phân tích website và sinh báo cáo các kiểm tra hiệu năng. Bài viết giải thích các audit hiệu năng của Lighthouse, vì sao cùng một audit có thể cho kết quả khác nhau và cách chạy báo cáo trên nhiều môi trường khác nhau.

Lighthouse là gì?​

Lighthouse (LH) là một API JavaScript mã nguồn mở của Google, cho phép chạy các bài kiểm tra tổng hợp (lab) trên trang web. Báo cáo Lighthouse tổng hợp các audit để đánh giá cách một trang web thực hiện theo nhiều tín hiệu về hiệu năng, truy cập và SEO.

Các hạng mục trong báo cáo Lighthouse​

Báo cáo Lighthouse gồm nhiều hạng mục; bạn có thể chọn hạng mục muốn xuất. Thông thường có các nhóm như Performance, Accessibility, Best Practices và SEO. Trong bài này chúng ta tập trung vào hạng mục Performance.

Hạng mục Performance​

Hạng mục Performance hiện có 38 audit, mỗi audit đánh giá một tín hiệu hiệu năng riêng biệt. Mỗi audit được gắn điểm tổng quát và danh sách kiểm tra chi tiết.

Hệ thống đánh dấu màu của Lighthouse​

Lighthouse dùng hệ thống đánh dấu màu để phân loại kết quả audit (ví dụ xanh, vàng, xám) nhưng không phải audit nào cũng có đủ bốn mức. Một số audit chỉ có thể về trạng thái "info" (xám) hoặc "failed" (vàng), nghĩa là chúng hiếm khi xuất hiện trong phần Passed Audits.

Tại sao cùng một audit cho kết quả khác nhau?​

Kết quả audit thường khác nhau ngay cả khi kiểm tra quanh cùng thời điểm vì nhiều nguyên nhân:

• Môi trường chạy LH khác nhau: phần cứng, hệ điều hành, phiên bản trình duyệt, hạn chế CPU/RAM, độ trễ mạng, băng thông...
• Nội dung động: quảng cáo, script tuỳ theo vị trí địa lý, thông báo cookie/GDPR, hoặc nội dung khác hiển thị cho từng người dùng.
• Công cụ thực thi khác nhau: chạy trên máy cục bộ, chạy trên server Google (PageSpeed Insights) hoặc qua dịch vụ giám sát từ xa (ví dụ DebugBear) sẽ có điều kiện mạng và cấu hình khác nhau.

Công cụ và cách chạy Lighthouse​

• Chrome DevTools: mở Developer Tools (F12) → tab Lighthouse → Analyze page load để chạy trên tab hiện tại. Nên chạy ở chế độ Incognito để vô hiệu hóa extension có thể gây sai lệch.
• PageSpeed Insights (PSI): chạy Lighthouse trên máy chủ Google và trả về hai loại kết quả (field và lab) tùy thiết lập.
• Công cụ dựa trên Lighthouse (ví dụ DebugBear): cho phép thiết lập môi trường kiểm tra tuỳ chỉnh, vị trí test, băng thông, độ trễ, và lưu lại lịch sử.

Ví dụ thực tế: audit "Avoid enormous network payloads"​

Khi so sánh audit "Avoid enormous network payloads" cho trang chủ Booking.com trên desktop bằng ba công cụ, ta thấy kết quả khác nhau:

Local Chrome DevTools (máy tác giả ở châu Âu): tổng payload = 5.611 KB, audit báo vàng.

PageSpeed Insights (Google): tổng payload = 6.316 KB. So với kết quả local, con số này lớn hơn khoảng 12,56%.

DebugBear (US Central, Iowa) với cấu hình 8 Mbps, RTT 40 ms, 1x throttling: tổng payload = 6.115 KB — tăng 8,98% so với local và giảm 3,18% so với PSI.

Những khác biệt này minh họa rằng LH có độ biến thiên (ví dụ +/- 3–13% trong ví dụ trên) tùy thuộc môi trường và công cụ thử nghiệm.

Kết luận​

Các audit Performance của Lighthouse cung cấp cái nhìn tổng quan về những tín hiệu quan trọng cần theo dõi và cải thiện trên website. Sự khác nhau trong kết quả là điều bình thường và hữu ích để so sánh nhiều lần, nhiều môi trường nhằm hiểu rõ hơn về trạng thái thực tế của trang.

Các nền tảng như DebugBear cho phép thiết lập môi trường Lighthouse tuỳ chỉnh, giám sát trang lâu dài và so sánh dữ liệu lịch sử để theo dõi tiến triển. Nếu cần kiểm tra nâng cao, bạn có thể bắt đầu với các bản demo tương tác, chạy công cụ kiểm tra tốc độ miễn phí hoặc đăng ký thử nghiệm miễn phí 14 ngày để đánh giá sâu hơn.

Nguồn: https://www.debugbear.com/blog/lighthouse-performance-audits