Tôi đã "sa đọa" vào việc phát triển website như thế nào?

Thanh Nguyệt · Lúc 13:42:51

Trước tiên, xin giới thiệu: tôi là người từng nghĩ “chỉ cần một tên miền thôi là đủ”. Ha! Cái suy nghĩ ngây thơ ấy nhanh chóng biến thành một chuỗi đam mê – hoang tưởng – hỗn loạn mà đến giờ nghĩ lại vẫn thấy… hơi buồn cười.

1. Giai đoạn “Mua tên miền – Vì sao chỉ 1, khi có thể 10?”

Mọi chuyện bắt đầu một cách rất lãng tử: tôi đăng nhập vào trang đăng ký tên miền, nhìn cái ô nhập “Tên miền muốn mua”, rồi chợt nghĩ: “Mình nên mua cái .com đầu tiên.”

Thế là tôi nhập: myawesomeweb.com. Và rồi dừng lại một giây. Nhìn giá 12 USD/năm thôi mà. “Thế nếu mình mua luôn .net? .org? .xyz? .blog nhỉ?” – một giọng trong đầu vang lên.

Kết quả là:

mywebsite.vn
mywebsite.com
mywebsite.net
mywebsite.org
mywebsite.xyz
mywebsiteblog.com

Và thế là tôi đã chính thức bước vào con đường sa đọa với tên miền. Mỗi khi thấy một “ý tưởng website mới” nhảy vào đầu – kiểu “Trang web review món ăn vặt Đà Lạt”, “Mạng xã hội cho… mèo”, “Cộng đồng tuyển sinh 2030”, tôi lại mua thêm tên miền. Chưa kể khi khuyến mãi rẻ, tôi mua đại “nhỡ về sau dùng”. Kết quả: tôi có gần 50 tên miền đang… nằm không. Hầu hết chưa bao giờ đến phiên “publish”.

2. Giai đoạn “Host thì phải tốt – mình thử hết hosting này đến hosting kia”

Một khi có tên miền, tôi nghĩ: “Ok, mình cần host ổn định để website sống động!” Vậy nên tôi mua host nhà nọ, thuê VPS nhà kia, dùng shared hosting nhà khác. Cứ ai bảo “hosting chúng tôi chạy rất nhanh”, tôi mua thử. Ai bảo “Uptime 99.9%”, tôi thuê thử.

Kết quả:

Host A: Shared hosting giá rẻ – tải chậm như rùa, lúc nào cũng “502 Bad Gateway”.
Host B: VPS “máy chủ riêng” – tôi bật thử cái script nặng, “máy chủ” sập luôn.
Host C: Cloud hosting – giá hơi cao, nhưng tôi quên cấu hình, cho đến lúc thôi thì… để đó để test.
Host D: Hosting miễn phí “chạy thử” – chuẩn bị bài học “không có gì miễn phí trên đời”.

Khi tổng kết lại: Tôi có gần một tá tài khoản hosting riêng, mỗi cái host nằm ở một dữ liệu trung tâm khác nhau, mỗi cái host có một website thử nghiệm (hoặc… chết rồi). Mỗi tháng lại một hóa đơn gửi tới, làm tôi có cảm giác như… mua bí kíp “chơi web hiệu quả” cao cấp.

3. Giai đoạn “Thử nguồn (source) – mã nguồn này, plugin kia, theme nọ”

Tên miền đã có, host đã đặt, bước tiếp theo: xây website! Nhưng ở đây mới là phần thú vị: mã nguồn thử nghiệm.

Tôi cài:

WordPress – vì ai cũng bảo “dễ dùng”.
XenForo – làm forum mạng xã hội dễ dàng lắm
Joomla – nghịch thử vì “ai nói Joomla đã chết?”
Drupal – vì “nghe nói mạnh lắm”.
Ghost – “cho blog nhẹ”.
Laravel + Vue – “mình làm web ứng dụng ngay”.
Static site generator (Jekyll) – “cho SEO, tốc độ”.

Kế tiếp, theme: tôi mua theme tại ThemeForest vì “xịn”. Tôi test vài trăm theme miễn phí “cho vui”. Plugin thì… vô số: SEO plugin, caching plugin, backup plugin, security plugin… tôi cài thử hết. Sau vài tuần, các host báo “disk usage vượt…” và tôi nhận ra: các plugin cũng như… “vật nuôi ảo” – bạn chăm mà bạn không rõ tại sao lại cần.

Ví dụ: Tôi bật đại plugin cache, rồi “ôi website nhanh hẳn”. Xong một hôm tôi đổi theme, bị lỗi trắng trang. Tôi mò mã nguồn, mới phát hiện plugin cache không hợp với theme. Tôi lại xoá plugin, rồi cài lại. Rồi lại theme khác. Rồi lại framework khác. Rồi – “Này, mình thử headless CMS xem sao”. Rồi… chết.

Tóm lại: tôi trải qua đủ kiểu cấu hình: từ “site chỉ có landing page” đến “multi‑page, blog, forum, shop, membership”. Nhưng đa phần là “vẫn nằm dưới tên miền nào đó, ai vô chắc thấy ‘Coming soon’ hoặc ‘Under construction’”.

4. Giai đoạn “Triết lý – vì sao tôi sa đọa?”

Dưới đây là vài lý do tôi nghiệm ra (vừa buồn cười vừa… chân thực):

Thích “mở rộng” hơn là “hoàn thiện”: Tôi luôn nghĩ “mình sẽ làm 100 website, cái nào phát triển được thì giữ, cái nào không thì xóa”. Thế là tôi mở trăm cái, nhưng không phát triển được cái nào.
Sợ bỏ lỡ ý tưởng: Khi tôi nghĩ ra ý tưởng website mới, tôi sợ “nếu không mua tên miền ngay, người khác mua mất”. Thế là tôi mua rất nhanh – rồi… dự án nằm đó “chờ thời”.
Tính toán sai chi phí nhỏ: Mỗi tên miền vài đô, mỗi host vài chục đô/tháng. Khi cộng lại – ôi thôi – tôi nghi lại “Ồ, mình đang đầu tư lớn”.
Chơi kỹ thuật vì vui hơn là vì mục tiêu kinh doanh: Tôi “nâng cấp PHP”, “tối ưu server”, “tìm plugin bảo mật”… trong khi tôi còn chẳng biết nội dung website mình là gì. Kết quả: kỹ thuật đầy, nội dung trống.

5. Giai đoạn “Hậu quả – cái giá của sa đọa”

Có vài hậu quả mà bây giờ tôi mới thật sự hiểu:

Đống hóa đơn hàng tháng: Host này auto‑renew của nó, tên miền kia auto‑renew. Nhiều cái chả dùng đến vẫn bị charge.
Tinh thần bị phân tán: Thay vì tập trung vào một website chất lượng thì tôi lại “lang thang” giữa 50 cái.
“Dead weight” tài nguyên & thời gian: Nhiều website tôi quên mật khẩu, quên host dùng máy chủ nào, quên code mình viết tới đâu.
Không hoàn thành dự án nào đáng kể: Vâng, thú thật là… đa phần trong số đó chưa tới lượt “vận hành chính thức”.

6. Giai đoạn “Bài học – hồi phục từ sa đọa”

Nhưng tin vui: Tôi đã tỉnh ngộ, và bạn cũng có thể tránh được con đường đó! Một vài bài học chân thành:

Chọn 1 tên miền, làm tốt rồi mới mở rộng: Thay vì mua 50 tên miền, hãy chọn 1‑2 tên miền, làm website thật tốt, rồi nếu thành công mới mở rộng.
Đặt mục tiêu rõ ràng: “Chỗ này sẽ là blog chia sẻ món ăn”, “chỗ kia sẽ là shop đồ handmade” – xác định rồi mới bắt tay làm.
Chi tiêu khôn ngoan cho host & mã nguồn: Không cần host quá cao cấp ngay từ đầu nếu bạn chưa có traffic. Cài ít plugin, code ít feature, làm ổn định trước rồi mở rộng.
Theo dõi và đóng lại những dự án không hoạt động: Nếu một website sau 3‑6 tháng vẫn “Under construction”, hãy dẹp hoặc bán tên miền cho người khác.
Tập trung vào nội dung + marketing hơn là “vọc” mã nguồn mãi: Vì cuối cùng người dùng quan tâm tới website là giá trị bạn cung cấp, không phải theme bạn dùng đẹp hay không.

Kết lại: Tôi đã sa đọa vào việc phát triển website bằng cách mua tên miền vô tội vạ, thử đủ loại host, chuyển mã nguồn liên tục, và cuối cùng… có rất nhiều “ý tưởng” nhưng ít “kết quả”.

Nhưng may thay: sa đọa cũng có thể giúp bạn học hỏi nhanh. Tôi học được về hosting, mã nguồn, tốc độ, cấu hình, SEO… miễn phí (từ lỗi của mình).
Nếu bạn đang ở giai đoạn “muốn mở website”, thì hãy lấy câu chuyện của tôi làm bài học: hãy chọn chậm mà chắc, đầu tư vào giá trị trước, và đừng để đam mê tung hoành mất kiểm soát.

Và nếu bạn cần một “máy chủ dễ dùng cho người mới”, hoặc muốn nghe chuyện tôi chọn theme kiểu gì rồi rớt, cứ hỏi — tôi sẵn sàng kể… với một ly cà phê và một cú nhấp “Xóa tên miền”.