Vào một buổi sáng, hàng trăm người xem đã cùng theo dõi một video hoạt hình được phát sóng trực tiếp về Minecraft có hình ảnh đại diện là một người phụ nữ nữ với bộ ngực trần đang mở một món quà đầy các biểu tượng cảm xúc.
Đó chỉ là một trong số các video hoạt hình đáng lo ngại và vô cùng kỳ cục, được trang Wired tìm thấy trên trang chủ đề về Minecraft của nền tảng YouTube, một tính năng sắp xếp nội dung được giới thiệu vào năm 2019. Các hình thu nhỏ tương tự được tìm thấy ở đó bao gồm hình ảnh nhân vật đại diện của game với đôi mắt trái tim và tay cầm một con dao đẫm máu đang mỉm cười nhìn một người phụ nữ mặc bikini bị xích, hay một cặp cha mẹ đang cầm gậy đánh vào một đứa trẻ mới biết đi đang khóc, hoặc một người phụ nữ mang thai sắp ngồi lên trên một người đàn ông. Các video trực tiếp này được phát sóng lặp đi lặp lại trong nhiều giờ liên tục, một số đã đạt được hàng chục nghìn lượt xem. Một số kênh trong số này nhận được hàng chục nghìn lượt xem mỗi ngày.
Vào năm 2017, trong một sự cố được gọi là "Elsagate", các nhà báo đã phát hiện ra hàng trăm video trên YouTube có hình ảnh khiêu dâm hoặc bạo lực nhưng giả mạo là "thân thiện với trẻ em" trên ứng dụng YouTube Kids, được nền tảng cho là phù hợp với lứa tuổi của người xem. Những video này, mô tả việc lạm dụng trẻ em, giết người và các nội dung xếp hạng R khác, thường có các nhân vật truyền hình nổi tiếng dành cho trẻ em như Peppa Pig hoặc công chúa Elsa, hay ẩn dưới những tiêu đề vô thưởng vô phạt. Chính sự gian dối này dường như đã giúp chúng vượt khỏi tầm kiểm soát của các thuật toán YouTube. Và tác giả của chúng là các nhà sáng tạo hoặc nhóm làm phim hoạt hình độc lập. Đáp lại, YouTube đã xóa hơn 150.000 video và trên 2 triệu quảng cáo.
Cuộc thanh trừng "Elsagate" của YouTube chỉ hé lộ phần nổi của tảng băng chìm, về cách mà những người sáng tạo nội dung vô đạo đức nhắm vào đối tượng trẻ em, một trong những nhóm khán giả lớn nhất của YouTube. Nhưng kể từ năm 2017 đó, YouTube đã bổ sung một số tính năng có khả năng khám phá mới: Trang chủ đề, trang nội dung gắn thẻ #hashtag và thư mục trò chơi điện tử. Và mặc dù không dễ dàng để tìm thấy các video như Peppa Pig hay Elsa độc hại trên YouTube ngày nay, nhưng một cuộc điều tra gần đây của Wired đã phát hiện ra hàng chục kênh nội dung đang nhắm mục tiêu đến những người hâm mộ trò chơi Minecraft và Among Us.
Mặc dù các video được đề cập ở trên dường như không xuất hiện trên ứng dụng YouTube Kids, nhưng hơn một nửa số video được xem nhiều nhất trên YouTube là dành cho trẻ em. Các bài đồng dao, video giáo dục... là thứ giúp giải trí và xoa dịu những đứa trẻ cáu kỉnh có cha mẹ đang cần nghỉ ngơi. Và các bậc cha mẹ thường bật đi bật lại chúng, giúp chúng thu về hàng triệu lượt xem. Rất nhiều video hướng đến trẻ em trong số này được sản xuất bởi các kênh chính thức có quyền sở hữu trí tuệ đối với các nhân vật nổi tiếng, nhưng một số khác chỉ là hoạt ảnh được làm với ngân sách thấp của các bên thứ ba, muốn kiếm tiền từ sự yêu thích vô bờ bến của trẻ em đối với các nội dung phát sóng trực tuyến.
Và nếu bạn chưa biết thì Minecraft là trò chơi phổ biến nhất trên YouTube và tại bất kỳ thời điểm nào, luôn có hàng chục nghìn người - rất đông trong số đó là trẻ em - đang xem nội dung về Minecraft. Nhấp vào từ khóa Minecraft trong trang chủ trò chơi của YouTube sẽ đưa người dùng đến trang Chủ đề của Minecraft. Trang này được YouTube tạo ra dựa trên những người xem đồng thời theo mặc định. Vào ngày 29/3 vừa qua, hình thu nhỏ trong video đầu tiên mô tả một cảnh sát đang chảy nước dãi, với đôi mắt trái tim đang nhìn vào một nhân vật nữ có bộ ngực lớn với chiếc quần lót màu hồng được đặt cạnh bên. Sáu nghìn người đã xem video đó trực tiếp. Và các video Minecraft khác cũng sở hữu các hình thu nhỏ có nội dung gây sốc, ám chỉ bạo lực, tình dục và những yếu tố xấu xa. Và các hình ảnh này chỉ phản ánh một phần nội dung được xây dựng bên trong video.
YouTube chia trang Chủ đề của mình thành 5 phần: Trực tiếp, Được đề xuất, Gần đây, Phổ biến và Chính thức. Tất nhiên, trong số này chứa các video tiêu điểm nổi bật, hay hướng dẫn chơi Minecraft. Nhưng rải rác giữa chúng là các video với hình ảnh thu nhỏ có nội không phù hợp, đặc biệt nếu người dùng xem hoặc chủ động tìm kiếm chúng. Và phần Trực tiếp có mức độ tập trung các dạng nội dung này cao nhất. Có thể nói, những hình ảnh giật gân này đã góp phần thu hút cho các video hàng trăm tới hàng nghìn lượt xem từ các khán giả.
Vào năm 2020, một cuộc điều tra của Wired cũng cho thấy phần nội dung Trực tiếp của YouTube Gaming bị chi phối bởi các chiêu trò gian lận, có thể giúp nhà sáng tạo thu hút hàng nghìn người xem đồng thời. Các video quảng cáo game GTA V gian lận sẽ liên kết đến các trang web sơ sài, bao gồm cả những trang có khả năng chiếm lấy thông tin đăng nhập của người dùng. Và không ai có thể thống kê có bao nhiêu lượt xem trên các video về Minecraft vi phạm được nền tảng này đẩy lên đầu trang Chủ đề của mình.
Trang tổng hợp #hashtag của YouTube là một tính năng được nền tảng này giới thiệu vào năm 2018, nhằm tổng hợp tất cả các video bằng một thẻ nhất định. Và nó cũng không được kiểm duyệt tốt hơn nhiều so với tính năng Chủ đề được nói ở trên. Ví dụ trong trang nội dung bắt đầu bằng hashtag #Among Us, các video có vị trí cao trong danh sách chứa ảnh đại diện là một nhân vật nữ đang cởi bỏ áo lót, hoặc cảnh một nhân vật nam tìm cách nhìn lén dưới váy nhân vật nữ.
Nhiều video kể trên đã nhận được hơn một triệu lượt xem. Theo tìm hiểu, các dạng nội dung này đang tập trung vào các trò chơi đang nổi như Minecraft và Among Us, trong khi một số danh mục trò chơi phổ biến với trẻ em khác thì dường như không gặp phải vấn đề tương tự. Và không phải tất cả các video đều có nội dung xấu bên trong, phần lớn nội dung đáng lo ngại được giới hạn ở các hình thu nhỏ gây sốc, có lẽ để thu hút mọi người nhấp vào.
YouTube đã phải vật lộn để làm cho nền tảng của mình thân thiện với trẻ em kể từ khi thành lập, nhưng khi bản thân nó đã phát triển thành thứ dùng để dỗ yên những đứa trẻ khi các bậc cha mẹ của chúng bận rộn, các vấn đề chỉ càng thêm phức tạp. Vào năm 2019, nhiều báo cáo về việc các video khiêu dâm trẻ em ở mức độ nhẹ đã nhận được hàng triệu lượt xem trên YouTube. Những video này đã được cho phép bật kiếm tiền bằng quảng cáo đầu video từ các công ty trò chơi như 4A và Epic Games. YouTube sau đó cũng nhận khoản tiền phạt 170 triệu USD vào năm 2019 do không tuân thủ luật riêng tư của trẻ em, bao gồm cả việc theo dõi trẻ em trên internet. YouTube sau đó đã tuyên bố ngừng thu thập dữ liệu của người dùng trên các video phổ biến với trẻ em.
Và do Quy tắc bảo vệ quyền riêng tư của trẻ em trên mạng, YouTube không thể cung cấp dịch vụ của mình cho trẻ em dưới 13 tuổi. Nhưng trong phiên điều trần mới đây về chống thông tin sai lệch trực tuyến, các nhà lập pháp đã chỉ trích việc YouTube không thể thực thi quy tắc đó một cách nhất quán. Đáp lại, CEO Sundar Pichai của Google đã đề cập đến ứng dụng YouTube Kids.
YouTube Kids có nhiều cấp giám sát. Nhưng thật khó để biết liệu nội dung đáng lo ngại có vượt qua được các bộ lọc giám sát đó hay không.
"Có vẻ như những gì chúng ta đang biết là các thuật toán dễ bị thao túng và khối lượng video cần kiểm duyệt vượt quá mức kiểm duyệt của con người mà YouTube sẵn sàng hoặc có thể quản lý", Christine Elgersma, biên tập viên cấp cao về mạng xã hội và tài nguyên học tập của Common Sense Media, chia sẻ. "Lý tưởng nhất là các chủ đề phổ biến với trẻ em sẽ được kiểm duyệt nhiều hơn và YouTube sẽ đề phòng những video giả mạo giống như các trường hợp trong quá khứ".
Nhưng, một vấn đề rộng hơn là YouTube đang phân phát các nội dung không phù hợp với trẻ em thông qua các chủ đề thu hút chúng, ví dụ như game Minecraft. Wired đã chia sẻ ba trong số hàng chục video kể trên với YouTube. Nền tảng này đã xóa một video có hình thu nhỏ vi phạm chính sách an toàn cho trẻ em và một video khác do vi phạm chính sách về ảnh khỏa thân và nội dung khiêu dâm.
"Kể từ sự kiện Elsagate, chúng tôi đã đầu tư rất nhiều vào các hệ thống và chính sách cho phép nhanh chóng xóa nội dung vi phạm", người phát ngôn Ivy Choi của YouTube cho biết.
Nhưng các video liên quan kể trên, được đính kèm với các trò chơi trên YouTube không phải là sự lặp lại của Elsagate. Ngoài ra, chúng cũng không ở trên YouTube Kids, nơi YouTube đang cố gắng thu hút các khán giả dưới 13 tuổi của mình. Với các video có nội dung lạm dụng tình dục chỉ cách trang chủ của YouTube hai cú nhấp chuột, nó đặt ra câu hỏi liệu nền tảng này có thể làm được tất cả những gì mà nó có thể hay không.
Theo Genk
Đó chỉ là một trong số các video hoạt hình đáng lo ngại và vô cùng kỳ cục, được trang Wired tìm thấy trên trang chủ đề về Minecraft của nền tảng YouTube, một tính năng sắp xếp nội dung được giới thiệu vào năm 2019. Các hình thu nhỏ tương tự được tìm thấy ở đó bao gồm hình ảnh nhân vật đại diện của game với đôi mắt trái tim và tay cầm một con dao đẫm máu đang mỉm cười nhìn một người phụ nữ mặc bikini bị xích, hay một cặp cha mẹ đang cầm gậy đánh vào một đứa trẻ mới biết đi đang khóc, hoặc một người phụ nữ mang thai sắp ngồi lên trên một người đàn ông. Các video trực tiếp này được phát sóng lặp đi lặp lại trong nhiều giờ liên tục, một số đã đạt được hàng chục nghìn lượt xem. Một số kênh trong số này nhận được hàng chục nghìn lượt xem mỗi ngày.
Vào năm 2017, trong một sự cố được gọi là "Elsagate", các nhà báo đã phát hiện ra hàng trăm video trên YouTube có hình ảnh khiêu dâm hoặc bạo lực nhưng giả mạo là "thân thiện với trẻ em" trên ứng dụng YouTube Kids, được nền tảng cho là phù hợp với lứa tuổi của người xem. Những video này, mô tả việc lạm dụng trẻ em, giết người và các nội dung xếp hạng R khác, thường có các nhân vật truyền hình nổi tiếng dành cho trẻ em như Peppa Pig hoặc công chúa Elsa, hay ẩn dưới những tiêu đề vô thưởng vô phạt. Chính sự gian dối này dường như đã giúp chúng vượt khỏi tầm kiểm soát của các thuật toán YouTube. Và tác giả của chúng là các nhà sáng tạo hoặc nhóm làm phim hoạt hình độc lập. Đáp lại, YouTube đã xóa hơn 150.000 video và trên 2 triệu quảng cáo.
Cuộc thanh trừng "Elsagate" của YouTube chỉ hé lộ phần nổi của tảng băng chìm, về cách mà những người sáng tạo nội dung vô đạo đức nhắm vào đối tượng trẻ em, một trong những nhóm khán giả lớn nhất của YouTube. Nhưng kể từ năm 2017 đó, YouTube đã bổ sung một số tính năng có khả năng khám phá mới: Trang chủ đề, trang nội dung gắn thẻ #hashtag và thư mục trò chơi điện tử. Và mặc dù không dễ dàng để tìm thấy các video như Peppa Pig hay Elsa độc hại trên YouTube ngày nay, nhưng một cuộc điều tra gần đây của Wired đã phát hiện ra hàng chục kênh nội dung đang nhắm mục tiêu đến những người hâm mộ trò chơi Minecraft và Among Us.
Mặc dù các video được đề cập ở trên dường như không xuất hiện trên ứng dụng YouTube Kids, nhưng hơn một nửa số video được xem nhiều nhất trên YouTube là dành cho trẻ em. Các bài đồng dao, video giáo dục... là thứ giúp giải trí và xoa dịu những đứa trẻ cáu kỉnh có cha mẹ đang cần nghỉ ngơi. Và các bậc cha mẹ thường bật đi bật lại chúng, giúp chúng thu về hàng triệu lượt xem. Rất nhiều video hướng đến trẻ em trong số này được sản xuất bởi các kênh chính thức có quyền sở hữu trí tuệ đối với các nhân vật nổi tiếng, nhưng một số khác chỉ là hoạt ảnh được làm với ngân sách thấp của các bên thứ ba, muốn kiếm tiền từ sự yêu thích vô bờ bến của trẻ em đối với các nội dung phát sóng trực tuyến.
Và nếu bạn chưa biết thì Minecraft là trò chơi phổ biến nhất trên YouTube và tại bất kỳ thời điểm nào, luôn có hàng chục nghìn người - rất đông trong số đó là trẻ em - đang xem nội dung về Minecraft. Nhấp vào từ khóa Minecraft trong trang chủ trò chơi của YouTube sẽ đưa người dùng đến trang Chủ đề của Minecraft. Trang này được YouTube tạo ra dựa trên những người xem đồng thời theo mặc định. Vào ngày 29/3 vừa qua, hình thu nhỏ trong video đầu tiên mô tả một cảnh sát đang chảy nước dãi, với đôi mắt trái tim đang nhìn vào một nhân vật nữ có bộ ngực lớn với chiếc quần lót màu hồng được đặt cạnh bên. Sáu nghìn người đã xem video đó trực tiếp. Và các video Minecraft khác cũng sở hữu các hình thu nhỏ có nội dung gây sốc, ám chỉ bạo lực, tình dục và những yếu tố xấu xa. Và các hình ảnh này chỉ phản ánh một phần nội dung được xây dựng bên trong video.
YouTube chia trang Chủ đề của mình thành 5 phần: Trực tiếp, Được đề xuất, Gần đây, Phổ biến và Chính thức. Tất nhiên, trong số này chứa các video tiêu điểm nổi bật, hay hướng dẫn chơi Minecraft. Nhưng rải rác giữa chúng là các video với hình ảnh thu nhỏ có nội không phù hợp, đặc biệt nếu người dùng xem hoặc chủ động tìm kiếm chúng. Và phần Trực tiếp có mức độ tập trung các dạng nội dung này cao nhất. Có thể nói, những hình ảnh giật gân này đã góp phần thu hút cho các video hàng trăm tới hàng nghìn lượt xem từ các khán giả.
Vào năm 2020, một cuộc điều tra của Wired cũng cho thấy phần nội dung Trực tiếp của YouTube Gaming bị chi phối bởi các chiêu trò gian lận, có thể giúp nhà sáng tạo thu hút hàng nghìn người xem đồng thời. Các video quảng cáo game GTA V gian lận sẽ liên kết đến các trang web sơ sài, bao gồm cả những trang có khả năng chiếm lấy thông tin đăng nhập của người dùng. Và không ai có thể thống kê có bao nhiêu lượt xem trên các video về Minecraft vi phạm được nền tảng này đẩy lên đầu trang Chủ đề của mình.
Trang tổng hợp #hashtag của YouTube là một tính năng được nền tảng này giới thiệu vào năm 2018, nhằm tổng hợp tất cả các video bằng một thẻ nhất định. Và nó cũng không được kiểm duyệt tốt hơn nhiều so với tính năng Chủ đề được nói ở trên. Ví dụ trong trang nội dung bắt đầu bằng hashtag #Among Us, các video có vị trí cao trong danh sách chứa ảnh đại diện là một nhân vật nữ đang cởi bỏ áo lót, hoặc cảnh một nhân vật nam tìm cách nhìn lén dưới váy nhân vật nữ.
Nhiều video kể trên đã nhận được hơn một triệu lượt xem. Theo tìm hiểu, các dạng nội dung này đang tập trung vào các trò chơi đang nổi như Minecraft và Among Us, trong khi một số danh mục trò chơi phổ biến với trẻ em khác thì dường như không gặp phải vấn đề tương tự. Và không phải tất cả các video đều có nội dung xấu bên trong, phần lớn nội dung đáng lo ngại được giới hạn ở các hình thu nhỏ gây sốc, có lẽ để thu hút mọi người nhấp vào.
YouTube đã phải vật lộn để làm cho nền tảng của mình thân thiện với trẻ em kể từ khi thành lập, nhưng khi bản thân nó đã phát triển thành thứ dùng để dỗ yên những đứa trẻ khi các bậc cha mẹ của chúng bận rộn, các vấn đề chỉ càng thêm phức tạp. Vào năm 2019, nhiều báo cáo về việc các video khiêu dâm trẻ em ở mức độ nhẹ đã nhận được hàng triệu lượt xem trên YouTube. Những video này đã được cho phép bật kiếm tiền bằng quảng cáo đầu video từ các công ty trò chơi như 4A và Epic Games. YouTube sau đó cũng nhận khoản tiền phạt 170 triệu USD vào năm 2019 do không tuân thủ luật riêng tư của trẻ em, bao gồm cả việc theo dõi trẻ em trên internet. YouTube sau đó đã tuyên bố ngừng thu thập dữ liệu của người dùng trên các video phổ biến với trẻ em.
Và do Quy tắc bảo vệ quyền riêng tư của trẻ em trên mạng, YouTube không thể cung cấp dịch vụ của mình cho trẻ em dưới 13 tuổi. Nhưng trong phiên điều trần mới đây về chống thông tin sai lệch trực tuyến, các nhà lập pháp đã chỉ trích việc YouTube không thể thực thi quy tắc đó một cách nhất quán. Đáp lại, CEO Sundar Pichai của Google đã đề cập đến ứng dụng YouTube Kids.
YouTube Kids có nhiều cấp giám sát. Nhưng thật khó để biết liệu nội dung đáng lo ngại có vượt qua được các bộ lọc giám sát đó hay không.
"Có vẻ như những gì chúng ta đang biết là các thuật toán dễ bị thao túng và khối lượng video cần kiểm duyệt vượt quá mức kiểm duyệt của con người mà YouTube sẵn sàng hoặc có thể quản lý", Christine Elgersma, biên tập viên cấp cao về mạng xã hội và tài nguyên học tập của Common Sense Media, chia sẻ. "Lý tưởng nhất là các chủ đề phổ biến với trẻ em sẽ được kiểm duyệt nhiều hơn và YouTube sẽ đề phòng những video giả mạo giống như các trường hợp trong quá khứ".
Nhưng, một vấn đề rộng hơn là YouTube đang phân phát các nội dung không phù hợp với trẻ em thông qua các chủ đề thu hút chúng, ví dụ như game Minecraft. Wired đã chia sẻ ba trong số hàng chục video kể trên với YouTube. Nền tảng này đã xóa một video có hình thu nhỏ vi phạm chính sách an toàn cho trẻ em và một video khác do vi phạm chính sách về ảnh khỏa thân và nội dung khiêu dâm.
"Kể từ sự kiện Elsagate, chúng tôi đã đầu tư rất nhiều vào các hệ thống và chính sách cho phép nhanh chóng xóa nội dung vi phạm", người phát ngôn Ivy Choi của YouTube cho biết.
Nhưng các video liên quan kể trên, được đính kèm với các trò chơi trên YouTube không phải là sự lặp lại của Elsagate. Ngoài ra, chúng cũng không ở trên YouTube Kids, nơi YouTube đang cố gắng thu hút các khán giả dưới 13 tuổi của mình. Với các video có nội dung lạm dụng tình dục chỉ cách trang chủ của YouTube hai cú nhấp chuột, nó đặt ra câu hỏi liệu nền tảng này có thể làm được tất cả những gì mà nó có thể hay không.
Tham khảo Wired
Theo Genk
