Eric Berger, biên tập viên cấp cao tại Ars Technica, đã mô tả những ngày đầu thành lập công ty tên lửa của Elon Musk trong cuốn sách mới của mình có tên "Liftoff", mới xuất bản gần đây. Trong sách, Berger đã kể về sự khởi đầu của SpaceX với đầy những giai thoại chưa từng được báo cáo trước đây, chẳng hạn như một nỗ lực phóng tên lửa bị cản trở bởi nước biển, hay một cuộc binh biến trên đảo do những công nhân đói khát tổ chức vào năm 2005.
Thời điểm đó, các kỹ sư của SpaceX đang sống và làm việc trên Omelek, một phần của đảo san hô Kwajalein thuộc Quần đảo Marshall. Lý do cho địa điểm này là bởi đó là nơi cho phép công ty thoát khỏi sự kiểm soát của Lực lượng Không quân Hoa Kỳ. Quân đội Mỹ đã trì hoãn vô thời hạn các nỗ lực của công ty để khởi động dự án từ bang California, nhưng cơ quan giám sát các đảo san hô đã tỏ ra thân thiện hơn với kế hoạch của SpaceX. Và việc hòn đảo này ở gần đường xích đạo cũng giúp tên lửa dễ dàng đi đến quỹ đạo hơn.
Nhưng trong năm đầu tiên trên đảo, vấn đề hậu cần cho các nhân viên rất kém. Việc giao hàng bằng máy bay thường bị trì hoãn và công nhân đôi khi không có thức ăn.
'Chúng tôi chỉ là những con vật hoang dã trên đảo, chờ đợi thức ăn'
Nhưng Bulent Altan, một kỹ sư làm việc cho SpaceX vào thời điểm đó, nói rằng các công nhân ở đó "cảm thấy như nô lệ trên Omelek, với tất cả quyền lực bị tước bỏ."
Một ngày mùa thu năm 2005, căng thẳng bùng lên thành một cuộc binh biến.
Mọi chuyện bắt đầu khi một quản lý SpaceX đã mắng mỏ các kỹ sư đang làm việc trên Omelek vì không ghi chép đầy đủ các thay đổi đối với tên lửa. Một số công nhân cảm thấy rằng họ đang phải thúc đẩy quá trình làm việc nhanh hơn bao giờ hết, trong khi các nhà quản lý đột nhiên mong đợi họ làm đủ "thủ tục giấy tờ, biểu mẫu", điều mà trước đây không được yêu cầu.
"Chúng tôi đã bị nhai nát cái mông của mình", Altan nói.
Cũng thời điểm đó, các kỹ sư đã mong đợi sự xuất hiện của một con thuyền mang theo chuyến hàng thực phẩm, bia và thuốc lá. Nhưng khi con tàu không đến, cọng rơm cuối cùng đã đẩy ngã con lừa.
"Chúng tôi đã làm việc suốt ngày đêm", Jeremy Hollman, kỹ sư dẫn đầu nhóm Omelek, nhớ lại. "Tại một thời điểm nào đó, mọi người đã phát chán và quyết định rằng chúng tôi cần phải tìm cách để họ biết rằng chúng tôi cũng là một phần của đội này."
Tên lửa Falcon 1 của SpaceX trên bệ phóng tại bãi thử trên đảo Omelek thuộc Quần đảo Marshall vào ngày 25/11/2005. Ảnh Reuters
Hollman đã gọi cho giám đốc dự án, Tim Buzza, giải thích rằng các thành viên nhóm Omelek sẽ không làm việc cho đến khi họ nhận được thực phẩm và thuốc lá. Các kỹ sư SpaceX đã đình công.
Buzza ngay lập tức "nhận ra mức độ nghiêm trọng của tình hình", vì vậy ông đã gọi trực thăng của quân đội để mang thuốc lá và các khay cánh gà đến Omelek ngay đêm hôm đó.
Ed Thomas, một kỹ thuật viên SpaceX vào thời điểm đó, nói với tác giả cuốn sách: "Chúng tôi chỉ là những con vật hoang dã trên đảo, chờ đợi thức ăn."
Lúc đầu, có vẻ như việc cung ứng thực phẩm bằng trực thăng có dấu hiệu thất bại. Phi công từ chối hạ cánh, nói rằng tòa tháp mà các công nhân đang xây trên bệ phóng khiến trực thăng của anh ta khó đáp xuống an toàn. Nhưng sau khi Buzza hứa sẽ mua cho anh ta một ít đồ uống, viên phi công đã thả đồ tiếp tế ra khỏi cửa trực thăng.
Với những con gà trong bụng, các kỹ sư trở lại làm việc.
SpaceX đã thử phóng lần đầu tiên vào mùa xuân năm sau, nhưng tên lửa đã bốc cháy và rơi xuống đại dương. Để cải thiện tinh thần, Musk đã đặt một chuyến bay Zero-G cho khoảng ba chục nhân viên để họ có thể trải nghiệm trong một thời gian ngắn cảm giác không trọng lượng, thứ mà các phi hành gia cảm thấy.
Vào tháng 3 năm 2007, tên lửa đầu tiên của SpaceX cuối cùng đã lên được không gian. Vào thời điểm công ty thực hiện chuyến bay thứ ba, các nhân viên trên Omelek đã thiết lập một khu nhà bếp đầy ắp đồ để họ có thể thay phiên nhau nấu các bữa ăn. Họ thậm chí cũng có một "xe tải đồ biển đông lạnh" với đồ uống không giới hạn.
"Mọi thứ đều sang trọng tuyệt vời, so với chuyến bay đầu tiên, vì vậy chúng tôi yêu thích việc ở trên Omelek", Altan nói.
SpaceX hiện không còn bất kỳ sự hiện diện nào ở Quần đảo Marshall. Công ty đang thử nghiệm các nguyên mẫu tên lửa mới tại cơ sở của riêng mình ở Boca Chica, bang Texas.
Theo Genk
Thời điểm đó, các kỹ sư của SpaceX đang sống và làm việc trên Omelek, một phần của đảo san hô Kwajalein thuộc Quần đảo Marshall. Lý do cho địa điểm này là bởi đó là nơi cho phép công ty thoát khỏi sự kiểm soát của Lực lượng Không quân Hoa Kỳ. Quân đội Mỹ đã trì hoãn vô thời hạn các nỗ lực của công ty để khởi động dự án từ bang California, nhưng cơ quan giám sát các đảo san hô đã tỏ ra thân thiện hơn với kế hoạch của SpaceX. Và việc hòn đảo này ở gần đường xích đạo cũng giúp tên lửa dễ dàng đi đến quỹ đạo hơn.
Nhưng trong năm đầu tiên trên đảo, vấn đề hậu cần cho các nhân viên rất kém. Việc giao hàng bằng máy bay thường bị trì hoãn và công nhân đôi khi không có thức ăn.
'Chúng tôi chỉ là những con vật hoang dã trên đảo, chờ đợi thức ăn'
Sau khi Musk thành lập SpaceX vào năm 2002, ông phải chứng minh rằng công ty của mình thực sự có thể phóng tên lửa nhanh hơn và rẻ hơn so với các nhà cung cấp bệ phóng truyền thống. Sự cần thiết phải thực hiện mọi việc nhanh chóng là một phần lý do SpaceX sử dụng các đảo trong quần đảo san hô Kwajalein để phóng tên lửa trong 4 năm.Nhưng Bulent Altan, một kỹ sư làm việc cho SpaceX vào thời điểm đó, nói rằng các công nhân ở đó "cảm thấy như nô lệ trên Omelek, với tất cả quyền lực bị tước bỏ."
Một ngày mùa thu năm 2005, căng thẳng bùng lên thành một cuộc binh biến.
Mọi chuyện bắt đầu khi một quản lý SpaceX đã mắng mỏ các kỹ sư đang làm việc trên Omelek vì không ghi chép đầy đủ các thay đổi đối với tên lửa. Một số công nhân cảm thấy rằng họ đang phải thúc đẩy quá trình làm việc nhanh hơn bao giờ hết, trong khi các nhà quản lý đột nhiên mong đợi họ làm đủ "thủ tục giấy tờ, biểu mẫu", điều mà trước đây không được yêu cầu.
"Chúng tôi đã bị nhai nát cái mông của mình", Altan nói.
Cũng thời điểm đó, các kỹ sư đã mong đợi sự xuất hiện của một con thuyền mang theo chuyến hàng thực phẩm, bia và thuốc lá. Nhưng khi con tàu không đến, cọng rơm cuối cùng đã đẩy ngã con lừa.
"Chúng tôi đã làm việc suốt ngày đêm", Jeremy Hollman, kỹ sư dẫn đầu nhóm Omelek, nhớ lại. "Tại một thời điểm nào đó, mọi người đã phát chán và quyết định rằng chúng tôi cần phải tìm cách để họ biết rằng chúng tôi cũng là một phần của đội này."
Tên lửa Falcon 1 của SpaceX trên bệ phóng tại bãi thử trên đảo Omelek thuộc Quần đảo Marshall vào ngày 25/11/2005. Ảnh Reuters
Hollman đã gọi cho giám đốc dự án, Tim Buzza, giải thích rằng các thành viên nhóm Omelek sẽ không làm việc cho đến khi họ nhận được thực phẩm và thuốc lá. Các kỹ sư SpaceX đã đình công.
Buzza ngay lập tức "nhận ra mức độ nghiêm trọng của tình hình", vì vậy ông đã gọi trực thăng của quân đội để mang thuốc lá và các khay cánh gà đến Omelek ngay đêm hôm đó.
Ed Thomas, một kỹ thuật viên SpaceX vào thời điểm đó, nói với tác giả cuốn sách: "Chúng tôi chỉ là những con vật hoang dã trên đảo, chờ đợi thức ăn."
Lúc đầu, có vẻ như việc cung ứng thực phẩm bằng trực thăng có dấu hiệu thất bại. Phi công từ chối hạ cánh, nói rằng tòa tháp mà các công nhân đang xây trên bệ phóng khiến trực thăng của anh ta khó đáp xuống an toàn. Nhưng sau khi Buzza hứa sẽ mua cho anh ta một ít đồ uống, viên phi công đã thả đồ tiếp tế ra khỏi cửa trực thăng.
Với những con gà trong bụng, các kỹ sư trở lại làm việc.
SpaceX đã thử phóng lần đầu tiên vào mùa xuân năm sau, nhưng tên lửa đã bốc cháy và rơi xuống đại dương. Để cải thiện tinh thần, Musk đã đặt một chuyến bay Zero-G cho khoảng ba chục nhân viên để họ có thể trải nghiệm trong một thời gian ngắn cảm giác không trọng lượng, thứ mà các phi hành gia cảm thấy.
Vào tháng 3 năm 2007, tên lửa đầu tiên của SpaceX cuối cùng đã lên được không gian. Vào thời điểm công ty thực hiện chuyến bay thứ ba, các nhân viên trên Omelek đã thiết lập một khu nhà bếp đầy ắp đồ để họ có thể thay phiên nhau nấu các bữa ăn. Họ thậm chí cũng có một "xe tải đồ biển đông lạnh" với đồ uống không giới hạn.
"Mọi thứ đều sang trọng tuyệt vời, so với chuyến bay đầu tiên, vì vậy chúng tôi yêu thích việc ở trên Omelek", Altan nói.
SpaceX hiện không còn bất kỳ sự hiện diện nào ở Quần đảo Marshall. Công ty đang thử nghiệm các nguyên mẫu tên lửa mới tại cơ sở của riêng mình ở Boca Chica, bang Texas.
Tham khảo BI
Theo Genk
